Yetenek yönetimi ve insan kaynaklarında sıklıkla kullanılan Performans-Potansiyel Matrisi, çalışanları veya ekip üyelerini iş performanslarına ve gelecekteki büyüme potansiyellerine göre değerlendirmek ve kategorize etmek için kullanılan bir araçtır. Bu matris, yüksek potansiyelli bireylerin belirlenmesine, yedeklemenin planlanmasına ve gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesine yardımcı olur.
Performans-Potansiyel Matrisi, 9 Kutu Izgara Yetenek Değerlendirmesi olarak da bilinir.
Performans-Potansiyel Matrisine Genel Bakış
Matris tipik olarak 2×2 veya 3×3 ızgara olarak temsil edilir:
1. Performans Ekseni: Bu yatay eksen, bir bireyin mevcut rolünde ne kadar iyi performans gösterdiğini değerlendirir. Performans kriterleri hedefe ulaşma, beceri yeterliliği ve genel iş katkıları gibi ölçütleri içerebilir.
2. Potansiyel Ekseni: Dikey eksen, bir bireyin gelecekte daha büyük, daha karmaşık roller üstlenme potansiyelini ölçer. Potansiyel; liderlik yetenekleri, öğrenme çevikliği, uyum sağlama kabiliyeti ve hırs gibi faktörlerle ölçülebilir.
Performans-Potansiyel Matrisi nerede kullanılır?
İşte en yaygın uygulama alanlarından bazıları:
- Yetenek Geliştirme
- Halefiyet Planlaması
- Stratejik İK Kararları
- Performans Yönetimi
- Yetenek İncelemesi
- İK Planlama
Matris İçindeki Kategoriler
Örneğin 3×3’lük bir ızgarada aşağıdaki kategorilere sahip olabilirsiniz:
Yüksek Performans Gösterenler/Yüksek Potansiyel (Yıldızlar): Bu kişiler performans beklentilerini aşar ve gelecekteki büyüme için önemli bir potansiyel gösterir. Genellikle liderlik gelişimi ve yedekleme planlaması için hedeflenirler.
Yüksek Performans Gösterenler/Orta Potansiyel (Sağlam Profesyoneller): Sürekli olarak güçlü performans gösteren ancak orta düzeyde ilerleme potansiyeline sahip kişilerdir. Mevcut rollerinde kilit oyunculardır.
Yüksek Performanslılar/Düşük Potansiyelliler (Rol Uzmanları): Mevcut rollerinde mükemmeldirler ancak ilerleme potansiyelleri veya arzuları sınırlıdır. Uzmanlıkları ve deneyimleri için değerlidirler.
Orta Performans Gösterenler/Yüksek Potansiyel (Yükselen Potansiyeller): Gelecekteki büyüme için umut vaat eden ancak şu anda ortalama performans gösteren kişilerdir. Bu bireyler, potansiyellerini ortaya çıkarmak için gelişim fırsatlarından faydalanabilirler.
Düşük Performanslılar/Yüksek Potansiyelliler (Enigmalar): Büyük potansiyele sahiptirler ancak şu anda düşük performans göstermektedirler. Koçluğa veya rol değişikliğine ihtiyaç duyabilirler.
Düşük Performans Gösterenler/Düşük Potansiyelliler (Düşük Performans Gösterenler): Mevcut iş gereklilikleriyle mücadele eder ve sınırlı büyüme potansiyeli gösterirler. Performans iyileştirme planlarına veya rollerinin yeniden değerlendirilmesine ihtiyaç duyabilirler.
Performans-Potansiyel Matrisi Şablonunun Temel Özellikleri
- Nesnel Kriterler
- Özelleştirilebilir
- Görsel Araç
- Eylem Odaklı
- Anında indirme
- Excel ve PDF olarak mevcuttur
Performans-Potansiyel Matrisi, yetenek stratejisini kurumsal hedeflerle uyumlu hale getirmek, doğru kişilerin doğru rollerde olmasını ve gelecekteki zorluklara yeterince hazırlanmasını sağlamak için değerli bir araçtır.
